Thẩm Định Giá 3 phương pháp định giá doanh nghiệp khởi nghiệp

[Ngọc Tuân]

Trong lĩnh vực đầu tư, “giá trị doanh nghiệp” là một khái niệm quan trọng nhưng lại khá mơ hồ, nhất là với các công ty khởi nghiệp. Làm thế nào để định giá một doanh nghiệp trong khi nó bao gồm vô số yếu tố hữu hình và vô hình? Dù không dễ để đưa ra một con số chính xác, định giá vẫn là bước then chốt trong hành trình gọi vốn, hợp tác và mở rộng.

Hiểu được tầm quan trọng đó, DNES giới thiệu ba phương pháp định giá startup phổ biến nhất hiện nay – được tổng hợp từ nguồn ThinkZone và chuyên gia đầu tư Bùi Thành Đô.​

1. Phương pháp định giá theo tài sản (Capital-Based Method)​

Nguyên lý:​

Phương pháp này đánh giá giá trị doanh nghiệp dựa trên tổng tài sản hiện có, bao gồm:

• 
  Vốn góp từ các nhà sáng lập
  
  
• 
  Tài sản cố định: văn phòng, thiết bị, xe cộ,…
  
  
• 
  Các tài sản tài chính hoặc vô hình khác (nếu có)
  

Ưu điểm:​

• 
  Dễ tính toán, mang tính tối thiểu, thường được dùng để xác định “giá sàn”.
  
  
• 
  Giúp đảm bảo startup không bị định giá thấp hơn giá trị đầu tư ban đầu.
  

Hạn chế:​

• 
  Không phản ánh tiềm năng tăng trưởng tương lai.
  
  
• 
  Không phù hợp với startup công nghệ hoặc doanh nghiệp không sở hữu nhiều tài sản cố định.
  

Ví dụ: Nếu một startup đã đầu tư 1 triệu USD để xây dựng nền tảng và sản phẩm, thì mức định giá tối thiểu sẽ thường không thấp hơn con số này – trừ khi doanh nghiệp gần như thất bại.

2. Phương pháp so sánh (Comparables Method)​

Nguyên lý:​

Định giá dựa trên việc so sánh với các doanh nghiệp tương tự trên thị trường – về mô hình kinh doanh, sản phẩm, chỉ số tài chính (như MAU, MRR, GMV…).​

Ví dụ:​

Nếu Startup X có 50.000 người dùng tích cực và được định giá 4 triệu USD, còn Startup Y có 100.000 người dùng thì có thể được định giá 8 triệu USD nếu mọi yếu tố khác tương đương.​

Ưu điểm:​

• 
  Phổ biến, dễ áp dụng, đặc biệt trong giai đoạn đầu của startup.
  
  
• 
  Phản ánh mặt bằng thị trường và được nhà đầu tư tin cậy.
  
  
• 
  Đơn giản, không đòi hỏi tính toán phức tạp.
  

Hạn chế:​

• 
  Thiếu thông tin minh bạch từ các công ty tương tự.
  
  
• 
  Không thể áp dụng với startup chưa có đối thủ tương đồng.
  
  
• 
  Chịu ảnh hưởng bởi xu hướng định giá thị trường (bong bóng hoặc suy thoái).
  

Mẹo: Nên sử dụng benchmark từ nhiều công ty khác nhau và theo nhiều chỉ số để ra được biên định giá hợp lý khi thương lượng.

3. Phương pháp chiết khấu dòng tiền (Discounted Cash Flow – DCF)​

Nguyên lý:​

Phương pháp DCF định giá một doanh nghiệp dựa trên tổng giá trị hiện tại của dòng tiền tương lai mà doanh nghiệp kỳ vọng tạo ra.​

Các yếu tố chính:​

• 
  Dự báo dòng tiền trong 3–5 năm tới
  
  
• 
  Tỷ lệ chiết khấu (r) – phản ánh mức độ rủi ro
  
  
• 
  Giá trị còn lại (terminal value)
  

Ưu điểm:​

• 
  Cơ sở tài chính chặt chẽ, phản ánh năng lực tạo giá trị trong tương lai.
  
  
• 
  Phù hợp với doanh nghiệp đã có doanh thu và mô hình hoạt động rõ ràng.
  

Hạn chế:​

• 
  Rất khó áp dụng cho startup chưa có doanh thu hoặc số liệu tài chính đầy đủ.
  
  
• 
  Việc dự báo dòng tiền và xác định tỷ lệ chiết khấu mang tính chủ quan và tiềm ẩn sai số lớn.
  
  
• 
  Startup thường có tăng trưởng thất thường, khó dự đoán theo mô hình tài chính chuẩn.
  

Lưu ý: Phương pháp này phù hợp hơn với startup ở giai đoạn tăng trưởng hoặc đã ổn định mô hình kinh doanh.

Tổng kết​

Trong thực tế, không có một phương pháp định giá nào là hoàn hảo hay áp dụng cho mọi trường hợp. Với startup, việc kết hợp nhiều phương pháp để xác định khoảng giá trị hợp lý là điều cần thiết. Sau khi có khung định giá, kết quả cuối cùng vẫn phụ thuộc vào sự thương lượng giữa nhà sáng lập và nhà đầu tư.

Tóm tắt:

Phương pháp	Phù hợp với	Ưu điểm	Hạn chế
Theo tài sản	Startup có tài sản rõ ràng	Đơn giản, xác định “giá sàn”	Không phản ánh tiềm năng
So sánh	Giai đoạn đầu, có đối thủ tương đương	Dễ áp dụng, phổ biến, theo thị trường	Thiếu chính xác nếu không có đối tượng so sánh
Chiết khấu dòng tiền	Giai đoạn tăng trưởng trở đi	Đánh giá tương lai, logic tài chính	Khó dự đoán, phụ thuộc giả định

Gợi ý: Nếu bạn đang chuẩn bị gọi vốn, hãy thử tự định giá startup của mình theo cả 3 phương pháp trên. Việc hiểu rõ lý do và cơ sở đằng sau mỗi con số sẽ giúp bạn tự tin hơn khi làm việc với nhà đầu tư và bảo vệ giá trị doanh nghiệp của mình.​

Rate this post

Bài viết 3 phương pháp định giá doanh nghiệp khởi nghiệp đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Công ty TNHH Định giá Bến Thành – Hà Nội.

Tiếp tục đọc...